Mae’r rhestriad lleol arfaethedig yn ffurfio rhan o fersiwn ddrafft Rhestr adeiladau Caerdydd o ddiddordeb hanesyddol neu bensaernïol lleol - Tafarndai, Gwestai a Chlybiau (presennol a chynt).
Cyfeirnod Adeilad
59 The TredegarDyddiad
1872Ward
AdamsdownHanes
Ym mis Awst 1872, rhoddwyd trwydded i Mr Robert Thomas Meyrick ar gyfer Gwesty’r Tredegar, Stryd Clifton. Cyflwynwyd cynllun o’r tŷ, a nodwyd bod “… yr adeilad wedi’i godi’n ddiweddar ar gost o tua £2000… roedd yn cynnwys 24 o ystafelloedd, gydag 13 ohonynt yn ystafelloedd gwely.”
Cefnogwyd y cais gan asiant yr Arglwydd Tredegar (Mr H.J. Davies) ac, yn anarferol braidd, gan ficer y plwyf.
Mae ffurf gynllun wreiddiol yr adeilad i’w gweld ar fap 1879 yr AO. Wedi’i ddangos yn betryal, mae’n rhaid ei fod wedi cynnwys yr elfen gornel drillawr bresennol a rhyw fath o ychwanegiad i’r gogledd-ddwyrain. Gerllaw hefyd roedd iard wasanaeth fawr, gyda mynediad porth canolog i Pearl Street.
Ychwanegwyd ale fowlio newydd ym 1887 ac o ganlyniad i geisiadau olynol, ehangwyd yn raddol i’r iard wasanaeth a’r teras cyfagos ar Stryd Clifton.
Caeodd y dafarn o’r diwedd yn 2006 ac, er gwaethaf caniatâd i addasu (gweler 21/02713/MNR), mae ei gyflwr wedi dirywio’n ddifrifol.
Disgrifiad
Mae prif ran yr adeilad yn cynnwys cynllun sgwâr (gyda chornel ffasedog) ac yn llenwi safle amlwg ar gornel Clifton Street a Pearl Street. Adeiladwyd dros dri llawr gyda phrif weddau tri bae. Mae ffenestri’r ail lawr wedi’u blocio. To talcen slip.
Mae’r cyfan wedi’i adeiladu mewn carreg Pennant lanw. Mae’r conglfeini a’r triniaethau brics i’r agoriadau wedi’u rendro’n bennaf. Toeau llechi.
Estyniad talcennog rhes ddwbl diweddarach i’r wedd ogledd-ddwyreiniol, sy’n llenwi rhan helaeth o’r hen iard wasanaeth. Porth gerllaw. Adeiladwyd y wedd i Pearl Street o ddeunyddiau cydweddog gydag ychwanegiad deulawr pellach. Mae’r wedd hon yn dangos rhai nodweddion anarferol ar lefel y llawr gwaelod; prin mae’r ddealltwriaeth o ddatblygiadau yma ar hyn o bryd.
Cyn 1943, estynnwyd yr adeilad hefyd i’r tŷ teras cyfagos ar Stryd Clifton ac ehangodd ffenestr y llawr gwaelod i gydweddu.
Mae’r ffenestri’n bennaf wedi’u byrddio gyda rhai ffenestri dalennog (gwreiddiol o bosibl) i’w gweld o hyd. Cyflwr cynyddol wael.
Rheswm
Tafarn Fictoraidd â dyluniad traddodiadol mewn lleoliad amlwg wedi’i ffurfio o ddeunyddiau o ansawdd da sy’n adlewyrchu’r arddull leol. Er ei fod yn adfeiliedig iawn, mae’n dal i fod â diddordeb pensaernïol a hanesyddol.
Er bod y lle bellach ar gau, mae hefyd yn ymgorffori Gwerth Cymunedol sylweddol oherwydd ei hanes hir.
Cyfeirnodau
Archifau Morgannwg
BC/S/1/6557.1
1887. Ale Fowlio Newydd.
BC/S/1/6972
1888 Newid.
BC/S/1/7161
1888 Newid
BC/S/1/17630
1910. Newid
BC/S/1/17693
1910. Newid
BC/S/1/21002
1921. Newid
BC/S/1/34517
1943 Toiled y merched
BC/S/1/37768
1948. Arwydd newydd.
DCONC/6/143a-f
1943-61.
Cynlluniau’r Heddlu.
Delweddau ychwanego
