23 Tafarn Highfields

Hanes

Mae tystiolaeth map yn dangos bod Tafarn Highfields ar safle Ffermdy Caerau (gweler map 1886 yr AO). Erbyn 1941, roedd y lle yn cael ei alw’n ‘Highfield‘ ac o bosib yn cael ei ddefnyddio fel meithrinfa ardd.¹

Mae Archifau Morgannwg yn dangos bod y dafarn yn ganlyniad i addasu’r adeilad cyfredol, a wnaed ym 1955 gan y pensaer D. H. Rees.

Mae rhagor o ychwanegiadau’r 20fed ganrif at y cefn a’r dwyrain.

 

¹Gweler tai gwydr helaeth ym map 1947 yr AO a chofnod Archifau Morgannwg ar gyfer 1948.

Disgrifiad

Mae Tafarn Highfields yn cynnwys adain hir o adeiladau cyfagos sy’n ymestyn o’r gogledd-orllewin i’r de-ddwyrain, o fewn llain hael ar Heol Caerau. Yr hyn sy’n ymddangos fel y rhan gynharaf yn cynnwys dau lawr i’r gogledd-orllewin, gyda waliau â rendrad plaen a tho llechi ar oleddf. Mae’n cynnwys pum bae anghymesur, y mae’r cyntaf ohonynt wedi’i osod ychydig yn uwch, gyda thu blaen eang a ffenestri canolog. Mae corn wedi’i rendro yn y pen gogledd-ddwyreiniol. Yn y cefn mae estyniad to gwastad unllawr bach.  Mae gan y rhan arall â phedwar bae drefniant ffenestri amrywiol, gyda phortsh llechi ar oleddf ar ochr chwith y wedd a mynedfa arall ychydig i ffwrdd o’r canol. Mae ganddo gorn simnai canolog wedi’i rendro. Yn y cefn, mae estyniad ‘sleid gathod’ hir ac adain â thalcen wedi’i gosod yn is na’r grib gan ymestyn tua’r gogledd-ddwyrain. Mae’r holl ffenestri’n rhai uPVC brown modern.

Yn gyfagos i’r de-ddwyrain mae adain unllawr gyda tho llechi a ffasâd anghymesur. Ceir talcen mawr anghanolog gyda mynedfa bortsh islaw. Mae ffenestri adeiniog mawr, modern ar bob ochr. Mae corn simnai tal, main wedi’i rendro yn y pen de-ddwyreiniol. Yn y cefn mae estyniad to gwastad mawr.

Ymhellach eto i’r de-ddwyrain mae adeiledd cynllun sgwâr â tho gwastad a pharapet modern cyfagos, wedi’i osod ymhell o flaen llinell yr adeilad. Mae ganddo dair ffenestr adeiniog sefydlog fodern yn y wedd flaen ac estyniad to gwastad arall yn y cefn.

Rheswm

Gwerth Hanesyddol yn rhinwedd ei addasu o Ffermdy Caerau. Mae tua 68 mlynedd o wasanaethu’r gymuned yn rhoi Gwerth Cymunedol sylweddol i’r adeilad.

Cyfeirnodau

Archifau Morgannwg

 

BC/S/1/46209

Cynnig i addasu adeilad yn safle trwyddedig, Highfields, Heol Caerau, Trelái

1955 – Pensaer: D. H. Rees – Datblygwr: Mr E. J. Crowley

2 gynllun gan gynnwys gweddluniau

BC/S/1/23429

Ffyrdd newydd a dargyfeirio llwybrau troed, Highfields

1925 – Pensaer: W Lewis & P Jones – Datblygwr: W Lewis & P Jones

2 gynllun

BC/S/1/37502

Tŷ a siop, The Nurseries, Highfield, Heol Caerau

1948 – Pensaer: Anhysbys – Datblygwr: E J Crowley

2 gynllun gan gynnwys gweddluniau.

Delweddau ychwanego

 

Postiwyd ar Mawrth 6, 2024.