08 The Claude

Hanes

Adeiladwyd ym 1890 yn ôl dyluniadau’r pensaer T. Waring a’i Fab.¹ Roedd gan ffurf wreiddiol yr adeilad Ystafell Ysmygu a Pharlwr yn y pen gorllewinol, gyda dau far mawr o fewn y rhan grom yn y gogledd-orllewin.

 

Gwnaed nifer o newidiadau ac ychwanegiadau i’r adeilad, gan gynnwys Modurdy newydd ym 1912, a mân waith pellach ym 1924, 1925 a 1938.

 

Yn ôl Cymdeithas Hanes y Rhath: Mae Gwesty’r Claude yn adeilad Fictoraidd cain, na fu fawr o newid i’r tu allan i’r prif adeilad ers iddo gael ei adeiladu ym 1890.

 

Roedd ardal fawr y bar o ganlyniad i waith adnewyddu ym 1994 ac uno’r bar cyhoeddus, ystafell gefn fenywod, y siop drwyddedig a’r ale fowlio yn y cefn. Fodd bynnag, mae cwsmeriaid rheolaidd bob amser wedi mynnu na ddylid newid yr Ystafell Dderw (yr Ystafell Ysmygu a’r Parlwr), a oedd yn lolfa i ddynion yn unig hyd at ddechrau’r 1970au – er y dylid nodi ei bod yn amlwg yr ychwanegwyd ffenestri bae rhwng 1889 a 1933.

 

Mae’r enw’n tarddu o Claude Williams o’r teulu Williams a oedd yn byw yn Llys y Rhath (parlwr angladdau James Summers erbyn hyn) ac yn berchen ar ystâd Llys y Rhath. Pan oedd Charles Henry Williams yn gwerthu darnau o’r ystâd ar gyfer tai, enwyd amryw strydoedd a thafarndai ar ôl aelodau o’r teulu e.e. Crofts, Rose, Claude. (FFYNHONNELL)

 

Deëllir bod CAMRA a Cymdeithas Ddinesig Caerdydd yn ystyried llunio cais rhestru mannau ar gyfer Cadw ym 2023.

 

 

^[1] Yn gyfrifol am gannoedd o gartrefi ar draws Caerdydd, y Porth a Marwdai Mynwent Cathays (gydag R.G. Thomas); 81, 83-84 Heol Eglwys Fair (gyda Blessley – wedi’i briodoli); Arcêd y Stryd Fawr (gyda JP Jones) a Theatr Tywysog Cymru (hefyd gyda Blessley). Gweler: https://cathayscemetery.coffeecup.com/thomaswaring.html

Disgrifiad

Adeiladwyd y dafarn ym 1890 gan ddefnyddio tywodfaen Pennant a charreg nadd a ddefnyddiwyd ar y conglfeini ac agoriadau’r drysau a’r ffenestri. Mae gan yr adeilad trillawr du blaen â thalcen dwbl gyda simneiau amlwg a gwaith haearn gyr. Mae gan y prif dalcen fae llawr gwaelod â ffenestri dalennog mewn amrywiol arddulliau drwyddi draw gan gynnwys ffenestri bwa Gothig ar y llawr cyntaf a ffenestri petryal ar yr ail law. Mae hyn wedi’i orffen gyda therfyniad byr o sylfaen, bloc a phelen. Mae’r to wedi’i orchuddio gan lechi Cymreig. Mae’r simneiau wedi’u gwneud o garreg Pennant; ar y crib mae gwaith haearn gyr addurnol. [Disgrifiad o restr leol 1997]

Rheswm

Tafarn sylweddol, amlwg ac addurnedig a adeiladwyd yn bwrpasol gan bensaer nodedig o Gaerdydd. Gwerth Esthetig a Hanesyddol. Mae tua 132 o flynyddoedd o wasanaeth yn rhoi Gwerth Cymunedol sylweddol i’r adeilad.

Cyfeirnodau

Archifau Morgannwg

 

BC/S/1/7405

1889 – Gwesty Newydd, Gwesty’r Claude, Heol Albany – Pensaer: T Waring & Sons – Datblygwr: Phillips & Co. Gweddluniau: 0. Cynlluniau: 4

 

BC/S/1/14133

1900 – Troethfa, Gwesty’r Claude, Heol Albany – Pensaer: R & S Williams – Datblygwr: Ely Brewery Co Ltd. Gweddau: 0. Cynlluniau: 1

 

BC/S/1/17252

1909 – Newidiadau i Westy, Gwesty’r Claude, Heol Albany – Pensaer: S Williams – Datblygwr: Ely Brewery Co Ltd.

Gweddau: 0. Cynlluniau: 4

 

BC/S/1/18139

1912 – Modurdy, Gwesty’r Claude, Heol Albany – Pensaer: W Ware & Williams – Datblygwr: Mr Douthwaite.

Gweddau: 0. Cynlluniau: 1

 

BC/S/1/23214

1924 – Newidiadau i Westy, Gwesty’r Claude, Heol Albany – Pensaer: Willmott & Smith – Datblygwr: Rhondda Valley & Ely Breweries Ltd.

Gweddau: 0. Cynlluniau: 1

Delweddau ychwanego

Cynllun llawr gwaelod arfaethedig 1889 gan T. Waring

Postiwyd ar Mawrth 7, 2024.